تحقیقات سلول های بنیادی جنینی و ضرورت قانونگذاری

امروزه موضوع سلول بنیادی جنینی، علاوه بر متخصصان علوم زیستی و پزشکان، گروه های دیگراز جمله دانشمندان علم اخلاق، حقوق، سیاسیون و حتی دولت مردان را نیز درگیر کرده است. تولید و استفاده پژوهشی از این سلول های منحصر به فرد، با طیف وسیعی از مباحث اخلاقی و حقوقی همراه است. بدیهی است که قانونمند کردن تحقیقات سلول بنیادی جنینی به لحاظ ضمانت پیشگیری و رفع پیامدهای ناگوار احتمالی و ممانعت از استفاده ابزاری از رویان؛ حافظ شأن و جایگاه رویان است. روند کند قانونمند کردن فرایند استفاده از سلول های بنیادی در مقایسه با شتاب استفاده از این سلول ها در پزشکی؛ ایجاد یک شکاف قانونی خواهد کرد، که به واسطه آن کرامت و حق حیات انسان خدشه دار خواهد شد و جبران مضرات آن بسیار دشوار خواهد بود. لذا قبل از توسعه این تحقیقات، ضرورت قانونمندکردن آن اجتناب ناپذیر است. ایران جزو نخستین کشورهایی بود که به این فناوری دست یافته است، با وجود این؛ هنوز راهنمای اخلاقی مصوب و قوانین مدون مرتبط در کشورمان وجود ندارد و این در حالی است که سایر کشورهای پیشرو در این حوزه علمی، از همان سال های اول شروع این تحقیقات و حتی قبل از آن، فعالیت های قانون گذاری را با صرف وقت و دقت کارشناسانه آغاز کرده اند. این مقاله ضمن تبیین جوانب و پیامدهای این فناوری، سیری کوتاه بر وضعیت قانون گذاری در سطح مجامع بین المللی و چند کشور پیشرفته داشته و در نهایت ضمن عنایت به نکات کلیدی در این قوانین، ضرورت ساختارمند کردن این تحقیقات در ایران را با تدوین قوانین مرتبط؛ یادآور می شود.